Z kart historii… 155. rocznica śmierci Jana Wnęka

Jan Wnęk, zwany również „polskim Ikarem” i „Witem Stwoszem z Powiśla”, urodził się 30 marca 1828 r. w Kaczówce (gmina Radgoszcz). Był on miejscowym cieślą, rzeźbiarzem oraz konstruktorem-samoukiem. Swoje marzenia mógł realizować w Odporyszowie, gdzie znalazł zatrudnienie przy odbudowie zniszczonego pożarem kościoła i kaplicy.
Na zlecenie proboszcza parafii Stanisława Morgensterna Wnęk wykonał ponad 300 rzeźbionych i płaskorzeźbionych figur do kaplic Drogi Krzyżowej i innych kapliczek w otoczeniu kościoła w Odporyszowie. Duchowny poznawszy się na jego nieprzeciętnym talencie, zatrudnił go do wykonywania figur świętych, dzisiaj uważanych za perełki sztuki sakralnej. Realistyczne figury, starannie polichromowane, przedstawiają sceny z życia Świętej Rodziny, Męki i Zmartwychwstania Chrystusa. Według przekazów twarze wielu rzeźb to sportretowane, bliskie Wnękowi osoby. Jedna z nich, przedstawiająca proroka Symeona, podobno ukazuje twarz samego autora.
Dogodne warunki do twórczości rzeźbiarskiej zaowocowały bogatym dorobkiem, którego pozostałości możemy do dzisiejszego dnia oglądać w wielu miejscach: w kaplicy Ogrójec, w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, w Muzeum przy Sanktuarium w Odporyszowie i w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie.
Jan Wnęk zyskał miano ,,Ikara znad Dunajca’’ , co wiąże się z jego na wpół legendarnymi wyczynami jako lotnika. W 1865 roku zbudował z drewna, lnianego płótna i rzemieni aparat, który nazwał „loty” i dokonał pierwszego próbnego lotu, wykorzystując prądy wznoszące powietrza. Później dokonywał tego, odbijając się z pomostu zainstalowanego na wieży kościoła w Odporyszowie. Według przekazów mieszkańców wsi loty Wnęka były długie, nawet 2-3-kilometrowe. Podobno marzył o tym, aby któryś z jego kolejnych lotów zakończył się w swojej rodzinnej Kaczówce.
10 czerwca 1869 roku w uroczystość Zielonych Świąt odbył ostatni lot, który zakończył się upadkiem. Jak podają źródła ciężko ranny Wnęk zmarł 10 lipca lub 10 sierpnia1869 roku pozostawiając żonę Ludwikę i pięcioro dzieci. Przeżył 41 lat.
Postać Jana Wnęka widnieje na herbie gminy Radgoszcz. W Żdżarach (dawny przysiółek Kaczówka) w gminie Radgoszcz znajduje się krzyż i tablica upamiętniające jego postać. Każdego roku w marcu i sierpniu samorząd gminny wspólnie z lokalną społeczność składa kwiaty i znicze w tym miejscu, aby uczcić rocznice jego urodzin i śmierci.

Przejdź do strony Wydziału Geodezji

Przejdź do strony Elektroniczna Platforma
Usług Administracji Publicznej

Przejdź do strony Centralna Ewidencja i Informacja
o Działalności Gospodarczej

Małopolskiego

dziennikustaw.gov.pl

monitorpolski.gov.pl

dla województwa małopolskiego

podmiotów i organizacji pozarządowych realizujących
oddziaływania wobec osób stosujących przemoc w rodzinie


w Dąbrowie Tarnowskiej
ul. B. Joselewicza 5